Posted in Հայրենագիտություն

Մատենադարան

2014_erywań,_matenadaran_(15)

Մատենադարանի ձեռագիր հավաքածուն խոշորագույններից է աշխարհում: Պահոցներում կա 17300-ից ավելի ձեռագիր, 450 հազարից ավելի արխիվային փաստաթուղթ, 3 հազարից ավելի հնատիպ գիրք։ Ձեռագրերից ավելի քան 14200-ը հայերեն է,  մնացածը` օտարալեզու` հունարեն, լատիներեն, արամերեն, եբրայերեն, արաբերեն, պարսկերեն, հին սլավոներեն, եթովպերեն, ճապոներեն և այլն:

Մատենադարանը հիմնադրել են Մեսրոպ Մաշտոցը և Սահակ Պարթևը` 405թ., թագավորանիստ Վաղարշապատում:  1939թ. Մատենադարանը տեղափոխվում է Երևան:
Մատենադարանի շենքի շինարարությունը ճարտարապետ Մարկ Գրիգորյանի նախագծով սկսվել էր 1945-ին, 1959թ՝. ավարտվում:

Մատենադարանի 1959թ. նախատեսված աշխատանքային ծավալներն արդեն անբավարար են. միայն ձեռագրական ֆոնդն ավելացել է ավելի քան 6000 մատյանով, աննախադեպ մեծացել են արխիվային և գրադարանային ֆոնդերը։

Մատենադարանի բակում են գտնվում  Թորոս Ռոսլինի, Գրիգոր Տաթևացու, Անանիա Շիրակացու, Մովսես Խորենացու, Մխիթար Գոշի, Ֆրիկի բազալտե արձաններն են, իսկ ներքևի փոքրիկ հրապարակում՝ Մեսրոպ Մաշտոցի և Կորյունի արձանախումբը։

«Մշո ճառնդիր»-ը հայերեն ամենամեծ մագաղաթյա ձեռագիրն է:  Ունի 601 մագաղաթյա թերթ, յուրաքանչյուրը պատրաստված է մի երնջի կամ արջառի կաշվից։ Բաժանված է երկու մասի, կազմ չունի, քաշը 28կգ է։ Ձեռագիրը ճառերի, վարքերի, վկայաբանությունների, պատմական քաղվածքների և ներբողների ժողովածու է:

«Տոնացույց»-ը հայերեն ամենափոքր ձեռագիրն է։ Այն գրվել է Կաֆայում 1434 թվականին: Կշռում է ընդամենը 19 գրամ, ունի 104 թերթ։ Տարվա տոնակարգը ցույց տվող գիրք է հայ եկեղեցում։

Posted in Մայրենի

«Ինչը կփոխեի իմ դպրոցում»

Իմ դպրոցը շատ մեծ է։Ես շատ եմ սիրում իմ դպրոցը։Հաճախ ես ինձ հարցնում եմ ՝ ի՞նչ կուզեի,որ չկա մեր դպրոցում։Երկար մտածելուց հետո հասկանում եմ ,որ այս դպրոցը՝իմ դպրոցը,իմ երազանքի դպրոցն է։

«Ի՛նչը կփոխեի իմ դպրոցում»-հարցին ես չեմ կարող պատասխանել կամ կպատասխանեմ ՝երևի թե ոչինչ։Մենք բոլորս ուրախ սեբաստացիներ էնք։

 

Posted in Մայրենի

Մայրենի

Կարդա՝ դուրս գրելով և բացատրելով անծանոթ բառերը։

Լուսաբացին հալվում էին աստղերը ձնագնդերի պես, շառագունում էր արևելքը։ Արևի շողերը խաղում էին ամպերի հետ։ Ասես մի անտես ձեռք բյուր շողերով ամպի սպիտակ քուլաների վրա հազարավոր նախշեր էր նկարում, որ մի քիչ հետո ավերի նույն շողերով, մի ուրիշը նկարի, մինչև արևը ծագի։

Գոլորշի էր բարձրանում տերևների վրայից, ծաղիկների գունավոր թերթերից։ Գլխահակ ծաղիկները բարձրացնում էին իրենց գլուխը և նայում արևին, որ կեսօրին նորից խոնարհեն , երբ արևը թեժանա։

Շառագունել-շիկնել, կարմրել, ամաչել, խպնել:

քուլա-գզած բրդի՝ բամբակի ևն փաթիլ:

Գլխահակ-Գլուխը հակած՝ խոնարհած, գլխիկոր:

Տեքստից դո՛ւրս գրիր գրությամբ և արտասանությամբ տարբերվող բառերը։ Նշի՛ր գրության և արտասանության տարբերությունները։

Օրինակ՝

Ծագել- լսում ենք՝ ք, գրում ենք՝ գ

արև -լսում ենք՝ է վ,գրում ենք՝ և

Գոլորշի-լսում ենք՝ օ ,գրում ենք՝ ո

տերև-լսում ենք՝ էվ ,գրում ենք՝ և

Տեքստից օգտվելով՝ լրացրո՛ւ նշված բառերի բացակայող տառերը։

Արևելք

Ամպեր

Ձեռք

Բյուր

Նախշեր

Ծագել

Գոլորշի

Բարձրանալ

Կեսօր

Խոնարհել

Երգ

Ուղղագրական բառարանից գրությամբ և արտասանությամբ 10 բառ դուրս գրիր։

Տեքստից առանձնացրո՛ւ բարդ բառերը և բառակազմական վերլուծության ենթարկի՛ր ։

Օրինակ՝ գլխահակ= գլուխ+ ա+ հակվել

Լուսաբաց=լույս+ա+բաց

ձնագնդեր-ձյուն+ա+գնդեր

Posted in Մայրենի

Մայրենի`առաջադրանքներ

Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը։Աշնան երրորդ ամիսն էր։ Արևի ճառագայթների տակ ոսկեհանդերձ ծառերը սվսվում էին։ Բարձր ու հաղթանդամ կաղնիների տերևները ճգնում էին պահպանել իրենց ճյուղերի վերջին տերևները։ Հանկարծ բնության մեջ լսվեց մի դղրդյուն և դարձյալ լռեց։Տեքստում ո՞ր եղանակն է նկարագրված։—ԱշունըԳրի՛ր աշունը բնութագրող երկու բառ։

Ոսկեզօծ և տերևաթափՏեքստից դո՛ւրս գրիր երկու բառակապակցություն։-Ոսկեհանդերձ ծառեր,հաղթանդամ կաղիններՏեքստից դո՛ւրս գրիր երկու բարդ բառ։Ոսկեհանդերձ,հաղթանդամՔանի՞ ձայնավոր և բաղաձայն կա թռչուններ բառում։6-բաղաձայն,2-ՁայնավորՏրված բառերից ո՞րն է պարզ։Ինքնաթիռ համերգ տախտակ երգիչՈ՞ր ածանցն է, որ միանալով տուն բառին, նոր բառ է կազմում։

անտուն,տնաշեն,

Ընդգծված բառերից ո՞րն է գործածված փոխաբերական իմաստով։Ճերմակ կարապներԿապույտ երկինքԿապույտ երազներԿապույտ աչքերԳրի՛ր տրված բառերի հոմանիշները։Քնել-ննջելԸնթերցել-կարդալՍպիտակ-ճերմակՎճիտ-մաքուր,պարզՏրված բառակապակցություններում ո՞ր բառն է գրվում մեծատառով։Հայոց լեզուԲարձր լեռՊարզ երկինքՊարզ լիճ

Posted in Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա 299,300

Վարժ․299 Կատարիր բաժանում և արդյունքը ստուգիր հաշվիչով։

Ա)2170:35=62            Բ)1428:14=102            Գ)58500:25=2340        Դ)4590:45=102

7310:34=215             114036:36=3167,6      1472:23=64                   19965:33=605

 

Վարժ․300Գծապատկերին համապատասխան կազմիր արտահայտություն և հաշվիր արժեքը։

Ա)10000-1576= 8424                                Բ) 20000-5618=14382

4532-4508=24                                             2122-1699=423

8424:24=351                                               14382:423=34

351.518=181818                                          21828:34=642

Posted in Հայրենագիտություն, Uncategorized

Մհեր Մկրտչյան

Մհեր Մկրտչյանը ծնվել է Գյումրիում 1930 թվականին։ Հայրը ծագումով մշեցի էր, իսկ մայրը՝ վանեցի։

Գյումրիում սովորել է նկարչական ու երաժշտական դպրոցներում, միաժամանակ հաճախել է թատերական ինքնագործ խմբակ։ 1945-1946 թվականներին սովորել է Մռավյանի անվան թատրոնին կից ստուդիայում, ավարտելուց հետո, 1947 թվականին ընդգրկվել է նույն թատրոնի հիմնական խմբի մեջ։ Այս թատրոնում Մհերը խաղացել է տասնյակից ավելի մեծ ու փոքր դերեր՝ ցուցաբերելով իր տարիքի համար անսովոր վարպետություն։

1951-1956 թվականներին սովորել է Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտում (ղեկավար՝ Վաղարշ Վաղարշյան)։

1956 թվականին տեղափոխվել է Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոն։

1959 թվականին ռեժիսոր Համասի Մարտիրոսյանը նրան հրավիրել է նկարահանվելու «01-99» կարճամետրաժ ֆիլմում, որտեղ էլ Մհերը ստեղծեց հյութեղ մի կերպար, որը մինչև այժմ էլ հանդիսատեսը չի մոռանում։

Posted in Uncategorized
  1. Прочитайте. Ответьте на вопросы. Запишите ответы:

 Здравствуйте! Меня зовут Антон. Моя фамилия Никитин. Я школьник. А это моя семья. Моя мама – Ирина Александровна Никитина. Мой папа – Юрий Николаевич Никитин. Моя мама врач. А мой папа экономист.

Вот наше фото. Тут моя семья: мама и папа, бабушка и дедушка. А это мой брат Александр Никитин, можно Саша. Он программист.

А это наш город. Вот наш проспект, наша консерватория и наше метро. Это наш центр. Справа наша почта. А вот наша поликлиника и наш банк. А слева мой университет. Тут наша библиотека. Прямо наш стадион и наш клуб.

1) Как его зовут?

Антон

2) Как его фамилия?

Никитин

3) Кто он?

школьник

4) Чья это семья?

её семья

5) Чья это мама?

её мама

6) Кто врач?

мама Антона

7) Чей это папа?

её папа

8) Кто экономист?

папа Антона

9) Чьё это фото?

Антона

10) Чей это брат?

Антона

11) Кто программист?

…………………………………………………………………………………………………………

12) Чей это город?

…………………………………………………………………………………………………………

13) Где их почта?

…………………………………………………………………………………………………………

14) Где их стадион?

…………………………………………………………………………………………………………

15) Чей это университет?

…………………………………………………………………………………………………………

Posted in Հայրենագիտություն

Մեսրոպ Մաշտոց 

Մեսրոպ Մաշտոցը Հայոց այբուբենի ստեղծողն է, հայալեզու դպրոցի և գրականության հիմնադիրը:
Ծնունդով եղել է Տարոնի գավառի Հացեկաց գյուղից, Վարդան անունով շինականի որդին: Ծննդյան հավանական տարին՝ 361թ.: Կրթություն է ստացել Ներսես Մեծ հայրապետի՝ Հայաստանում բաց արած օտարալեզու դպրոցներից մեկում՝ տիրապետելով հունարենին, ասորերենին և պարսկերենին:
Ծառայության է անցել Խոսրով Արշակունի հայոց թագավորի արքունիքում՝ որպես արքայատուր հրամանները գրի առնող և զինվորական: Որոշ ժամանակ անց տարվել է քրիստոնեական լուսավորության գաղափարով, փոխադրվել Գողթն գավառ և իրեն նվիրել ճգնության ու քարոզչության: Այդ ընթացքում մտահաղացել է հայոց գիր ստեղծելու նվիրական ծրագիրը: Օտարաքաղ դանիելյան նշանագրերի փորձարկումից հետո, Սահակ Պարթև եպիսկոպոսապետի և Վռամշապուհ թագավորի սատարումով, 405-406թթ. մեջ Եդեսիայում ստեղծել է հայոց այբուբենը:
Մաշտոցն իր եռանդն ու իմացական հանճարը նվիրաբերել է հայրենի ժողովրդի կրթությանն ու լուսավորությանը՝ դպրոցներ հիմնելով Հայաստանի թե’ արևելյան և թե’ բյուզանդական բաժիններում: Թարգմանիչ է և հայ ազգային ինքնուրույն մատենագրության սկզբնավորողներից մեկը: Նրան են պատկանում բազմաթիվ հոգևոր երգեր՝ Ապաշխարության կարգի շարականները, որոնք կատարվում են Մեծ պահքի շրջանում:
Վախճանվել է 440թ. փետրվարի 17-ին: Թաղվել է Վահան Ամատունի իշխանին պատկանող Օշական գյուղում: Ս. Մեսրոպ եկեղեցում ամփոփված նրա շիրիմը ժողովրդական ուխտավայր է:
Մաշտոց նշանակում է սրբազան, սուրբ, ծիսական, աղոթագիրք:
Հայերեն տառերով առաջին նախադասությունը գրեց Մեսրոպ Մաշտոցը՝
“Ճանաչել իմաստություն և զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ”
(“Ճանաչել իմաստություն ու խրատ, իմանալ հանճարի խոսքերը”):
Posted in Մայրենի

Մայրենի

Կարդա՛ սահմանումները և այդ սկզբունքով վանկատի՛ր բառերը։Չմոռանա՛ս գունավորել ձայնավոր և բաղաձայն հնչյունները։Երկու ձայնավորների միջև եղած բաղաձայնը անցնում է հաջորդ տող։Օրինակ՝ գարուն- գա-րունՊահարան-ՊահարանՔաղաք-քաղաքԹանաք-թանաքԿարագ-կարագՀեծանիվ-հեծանիվ

Ուղիղ-ուղիղՊայուսակ-պայուսակԴանակ-դանակԳազար-գազարԹանաքաման-թա-նա-քաման

Վանկատի՛ր տրված բառերը և ընդգծի՛ր փակ վանկերը։Այն վանկը, որ վերջանում է բաղաձայն հնչյունով, կոչվում է «փակ»:Երեխա-ե-րե-խաՊարագա-պա-րա-գաՀանրաքվե-հան-րա-քը-վեԸնձուղտ-ընձուղտԱբեղա-ա-բե-ղաՄաքրել-մա-քրելԲարձր-բարձրՎարքագիծ-վար-քա-գիծՉորրորդ-չո-րրորդՎանկատի՛ր տրված բառերը և ընդգծի՛ր բաց վանկերը։ Այն վանկը, որ վերջանում է ձայնավոր հնչյունով, կոչվում է«բաց»:Հացաման-հացա-մանՍիրելի-սի-րե-լիՁնհալ-ձըն-հալԿամավոր-կամա-վոր

Կարդա՛ սահմանումը և նույն սկզբունքով վանկատի՛ր տրված բառերը։Երկու և ավելի բաղաձայններից միայն վերջինն է անցնում հաջորդ տող։Օրինակ՝Ընկույզ-ըն-կույզԱստղիկ- Աստ-ղիկԿարծրանալ-կարծ-րանալԽնդրագիրք, իշխանություն, մկնդեղ, մրցաշար, կարգադրել, խնդրագիրք, վարդակակաչ, սառնարան, երկնասլաց։Եթե գաղտնավանկի ը-ն բառի առաջին հնչյունն է (սպասել, զբաղվել, ստանալ, սկիզբ․․․ ) ապա այդ ը-ն կարելի է չգրել և չառանձնացնել տվյալ վանկը։

խնդրագիրք- խնդ-րագիրք

իշխանություն-իշ-խանություն

մկնդեղ-մ-ձկն-դեղ

մրցաշար-մր-ցաշար

կարգադրել-կար-գադրել

վարդակակաչ-վար-դակակաչ

սառնարան-սառ-նարան

երկնասլաց-երկ-նասլացԵվ տառը տողադարձի ժամանակ բաժանվում է ե, վ տառերի, երբ դրանք պատկանում են տարբեր վանկերի։Հևալ-հե-վալԵրևույթ-երե-վույթՏերևաթափ-տերե-վաթափՀարևան-հարե-վանԳրի՛ր նմանատիպ բառեր և վանկատի՛ր։Ո՞ր շարքում տողադարձի սխալ կա։Մա-նըր, թըխ-վածք, սպա-սել , հարեվ-անՊար-զամիտ, թը-ռիչք, լռութ-յունԱնկր-կնելի, վար-դագույն, համալ-սարան, տր-տըն-ջալ

Աղջիկ-աղ-ջիկ

հեռուստացույց-հե-ռուս-տա-ցույց

ծաղկաման-ծաղ-կա-ման

ծաղիկ-ծա-ղիկ

հեռախոս-հե-ռա-խոս

թանգանոց-թան-գա-նոց

ելակ-ե-լակ